“Bộ TN&MT đề nghị cần bỏ quy định về thời hạn giao đất nông nghiệp (hiện với đất trồng cây ngắn ngày là 20 năm, đất trồng cây lâu năm là 50 năm). Mục đích để người dân gắn bó hơn với mảnh đất của mình và an tâm sản xuất” - ông Nguyễn Minh Quang, Bộ trưởng Bộ TN&MT, phát biểu tại hội thảo Đổi mới chính sách về đất đai do Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức, ngày 19-3.

Có thể chuyển nhượng 100 ha

Theo người đứng đầu ngành TN&MT, quy định như vậy phù hợp với mong muốn sử dụng đất ổn định, lâu dài của người sử dụng đất nhưng vẫn không làm mất đi quyền định đoạt của Nhà nước. Bởi người dân vẫn phải sử dụng đất đúng mục đích, tuân thủ quy hoạch và các quyết định thu hồi đất khi Nhà nước cần đất để sử dụng vào mục đích công cộng.

Cùng đó, Bộ TN&MT đề xuất cần nâng quy định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp để đảm bảo việc tích tụ ruộng đất, phù hợp với việc chuyển dịch lao động nông nghiệp. Mức nhận chuyển nhượng tối đa theo đề xuất là 100 ha. “Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp hiện không quá 6 ha, rất nhỏ. Để tạo điều kiện tích tụ ruộng đất, hình thành vùng sản xuất lớn thì cần nâng hạn mức này lên. Với các giao dịch chuyển nhượng từ 20 ha trở lên, Nhà nước sẽ dùng công cụ thuế để điều tiết nhằm tránh nạn đầu cơ” - ông Quang lý giải.

Người dân sẽ gắn bó và tính toán đầu tư trên mảnh đất của mình hơn khi bỏ thời hạn giao đất nông nghiệp. Ảnh: NN

Nên đa dạng về sở hữu đất đai

Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, chế độ sở hữu đất đai hiện nay còn nhiều hạn chế. Với quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân, người dân sẽ hiểu đất đai không phải của mình nữa. Như vậy, họ thực hiện quyền của mình một cách không chính danh. “Vì không được chính danh sở hữu nên người dân luôn ở thế yếu, có thể gặp nhiều rủi ro hoặc thậm chí bị tước đoạt đất bởi những người nhân danh Nhà nước” - ông Thiên nhấn mạnh.

Một ý kiến khác cho rằng quy định sở hữu toàn dân về đất đai kéo theo nhiều hệ lụy. Cụ thể, vì là đại diện chủ sở hữu nên Nhà nước có quyền giao đất cho cá nhân, tổ chức, tạo ra cơ chế “xin-cho” méo mó. Việc mua bán đất giữa các cá nhân cũng có Nhà nước xen vào thông qua việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người mua. Điều này cũng tạo ra lắm nhiêu khê, tiêu cực. “Khi tìm hiểu về việc sở hữu và sử dụng đất đai ở Việt Nam, nhiều chuyên gia nước ngoài không thể hiểu được chúng ta đang làm theo kiểu gì dù chúng tôi đã giải thích 3 giờ liền. Ta nên hội nhập với thế giới về việc cho sở hữu tư nhân về đất đai” - một chuyên gia cho hay.

Phần lớn các ý kiến đều cho rằng Nhà nước nên cho đa dạng về sở hữu đất đai, trong đó có sở hữu tư nhân, sở hữu tập thể và sở hữu Nhà nước. “Điều quan trọng là người sở hữu mảnh đất phải có quyền định đoạt với mảnh đất đó. Khi cần đất để sử dụng vào mục đích công cộng, Nhà nước phải mua lại đất của người dân chứ không phải là thu hồi đất như hiện nay” - ông Đặng Kim Sơn, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn, nhấn mạnh.