Trước chủ trương của Thủ tướng Chính phủ đến năm 2020 trong các công trình xây dựng, nhất là các công trình xây dựng từ ngân sách của Nhà nước phải sử dụng gạch không nung (GKN), Đà Nẵng đã đưa chương trình hành động này vào các công trình xây dựng tại địa phương. Từ năm 2013 đến nay, 100% công trình xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách bắt buộc phải sử dụng GKN theo đúng chủ trương của nhà nước.
Sản phẩm GKN được sử dụng tại công trình nhà dân.
Tuy nhiên hiện nay có một số đơn vị sản xuất chạy theo lợi ích của mình đã đưa sản phẩm chất lượng còn kém đang được tiêu thụ trên thị trường. Để siết chặt chất lượng GKN đảm bảo cho các công trình xây dựng tại địa phương, sáng ngày 6/10, Sở Xây dựng Đà Nẵng phối hợp với các cơ quan liên quan tiến hành kiểm tra tất cả các đơn vị sản xuất GKN trên địa bàn. Chương trình kiểm tra sẽ được thực hiện ở nhiều bước về kiểm tra các thông số lý thuyết tiêu chuẩn sản phẩm đến kiểm tra đột xuất thực tế tại nhà máy sản xuất… nhằm chấn chỉnh lại các đơn vị sản xuất đồng thời sẽ loại bỏ những đơn vị sản xuất sản phẩm kém chất lượng kéo dài.
Thực trạng sản xuất, sử dụng GKN
Hiện nay trên địa bàn Đà Nẵng có 12 đơn vị sản xuất GKN có quy mô và một số cơ sở sản xuất tư nhân nhỏ lẻ. Theo báo cáo của Sở Xây dựng Đà Nẵng về sản xuất gạch KN hiện nay trên địa bàn có một số đơn vị sản xuất chưa đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn kỹ thuật áp dụng. Thời gian xuất xưởng, bán sản phẩm gạch xây cho khách hàng trong khi gạch chưa đảm bảo đủ thời gian đông kết, gây co ngót trong quá trình thi công. Hình dáng, kích thước, khối lượng viên gạch xây chưa phù hợp, ảnh hưởng đến thao tác xây, khả năng liên kết trong khối xây gạch. Các đơn vị sản xuất chưa ban hành hướng dẫn kỹ thuật, quy trình thi công gạch bê tông do mình sản xuất.
Các đơn vị tư vấn thiết kế hầu như không lập chỉ dẫn kỹ thuật nói chung và chỉ dẫn kỹ thuật hướng dẫn việc lựa chọn vật liệu và công tác thi công, giám sát, nghiệm thu VLKN, công tác xây VLKN kèm theo hồ sơ thiết kế xây dựng, làm cơ sở trong quá trình lựa chọn nhà thầu, quản lý thi công xây dựng, giám sát thi công xây dựng, nghiệm thu công trình. Công tác giám sát tác giả còn hạn chế.
Đối với nhà thầu thi công khối xây không đảm bảo chất lượng, sử dụng gạch không đảm bảo chất lượng, gạch không nguyên vẹn, mạch vữa xây không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, bố trí râu thép liên kết giữa tường và cột không đảm bảo theo hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt. Chưa thực hiện đầy đủ việc thí nghiệm, kiểm tra chất lượng gạch xây tương ứng với từng lô hàng gạch sử dụng vào công trình. Chưa quan tâm đào tạo nghiệp vụ, tay nghề cho công nhân trong thực hành công tác xây sử dụng VLXKN, hiện nay công nhân thực hành theo thói quen đối với gạch đất sét nung.
Phải minh bạch thông tin từng sản phẩm.
Trên cơ sở các yêu cầu kiểm tra theo các quy định của nhà nước, đoàn kiểm tra sẽ tiến hành kiểm tra công khai, minh bạch từng đơn vị sản xuất. Qua đợt kiểm tra sơ bộ hồ sơ quản lý chất lượng trong quá trình sản xuất của 12 đơn vị sản xuất về các thủ tục, quy chuẩn sản xuất thì hầu như đơn vị nào cũng có sai sót, chưa đúng với yêu cầu chung. Thông tin về sản phẩm sơ sài, thiếu những nội dung cơ bản và thiết yếu dành cho người sử dụng. Có đơn vị lấy lý do bận công tác đã không cung cấp đầy đủ hồ sơ cho đoàn kiểm tra.
Ông Lê Tùng Lâm, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đà Nẵng cho biết: Tất cả những thông tin sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật sử dụng là cái cần thiết nhất cho người sử dụng nhưng hầu như không đơn vị nào đưa vào catalogue giới thiệu, quảng cáo sản phẩm của mình. Một số đơn vị thì làm cho có nhưng chỉ để dùng báo cáo cơ quan quản lý hay phục vụ các hội thảo chứ không phải để phục vụ cho người sử dụng. Qua đợt kiểm tra này sẽ tiến hành chấn chỉnh lại và công khai minh bạch thông tin về chất lượng sản phẩm để người dân được biết và lựa chọn.
Các chủ đầu tư, người sử dụng hiện nay ít biết thông tin về sản phẩm GKN do các đơn vị sản xuất quá tiết kiệm trong giới thiệu, quảng bá thông tin sản phẩm của mình. Chính vì thế, những tính năng ưu việt của nó lại không được truyền tải đến người sử dụng. Người sử dụng không có thông tin thì lại không mặn mà với sản phẩm dẫn đến doanh nghiệp sản xuất không tiêu thụ được lại quay ra kêu “trời”…
Không để xảy ra rồi mới rút kinh nghiệm
Trước ý kiến của đơn vị sản xuất sẽ rút kinh nghiệm cho sản phẩm của mình trong thời gian tới. Ông Lê Tùng Lâm cho rằng: Không thể để xảy ra rồi rút kinh nghiệm được. Người dân cả đời họ mới xây dựng được ngôi nhà của mình. Để xảy ra rồi mới rút kinh nghiệm thì ai chịu trách nhiệm cho họ. Khi đó các anh lại đổ qua do cái này cái kia. Thiệt vẫn là người dân. Sản phẩm đưa ra thị trường phải đạt chất lượng không vì bất cứ lý do gì. Tôi yêu cầu các đơn vị tập trung vào chất lượng sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật, thông tin sản xuất phải rõ ràng. Nếu đơn vị nào không có sẽ nghiêm khắc xử lý.
Trong thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tiến hành kiểm tra đột xuất từng đơn vị sản xuất lấy mẫu ngẫu nhiên những lô sản phẩm, tiến hành thử nghiệm theo tiêu chuẩn đã công bố áp dụng.
Trước đó, tại cuộc họp ngày 9/9 vừa qua, Sở Xây dựng Đà Nẵng cũng đã yêu cầu các đơn vị sản xuất GKN phải cam kết tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ các quy định của pháp luật về quản lý chất lượng vật liệu xây không nung; Tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình, quy phạm liên quan sản xuất, thiết kế, thẩm tra, thẩm định, thi công, giám sát, thí nghiệm, nghiệm thu vật liệu xây dựng, công trình xây dựng; Chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật nếu vi phạm làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình xây dựng; Sản xuất sản phẩm đảm bảo chất lượng, được chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy theo quy định; Ban hành hướng dẫn kỹ thuật, quy trình thi công tương ứng từng loại gạch bê tông do mình sản xuất và bàn giao cho khách hàng; Đảm bảo nhãn mác hàng hóa xuất xưởng cho từng lô gạch sản xuất.
Trường hợp vi phạm tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định. Chịu toàn bộ chi phí thu hồi, tiêu hủy sản phẩm lưu thông trên thị trường hoặc đưa vào sử dụng tại công trình không đảm bảo chất lượng. Rút tên khỏi Thông báo giá vật liệu xây dựng của Sở Xây dựng. Thu hồi giấy đăng ký kinh doanh. Đồng thời qua đợt kiểm tra đơn vị nào thực hiện tốt sẽ nhân rộng và được đề xuất khen thưởng xứng đáng.