Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa ban hành kết luận điều tra, chuyển hồ sơ tới Viện KSND Tối cao đề nghị truy tố 19 bị can trong vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) và một số đơn vị có liên quan.

Căn cứ tài liệu thu thập được, lời khai nhận của các bị can và những người có liên quan, Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác định bị can Trần Trọng Mừng (cựu Tổng Giám đốc TISCO) giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu, cùng các bị can khác gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước với số tiền 830,253 tỷ đồng, phạm vào tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" quy định tại Khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Nhà máy Gang thép Thái Nguyên bị hư hỏng sau nhiều năm "đắp chiếu". (Ảnh: NLĐ)

Với vai trò Tổng giám đốc TISCO, ông Mừng là người đại diện theo pháp luật của công ty, trực tiếp chỉ đạo điều hành hoạt động hàng ngày của công ty và chịu trách nhiệm trước HĐQT, trước pháp luật về việc thực hiện quyền và nhiệm vụ được giao.

Trần Trọng Mừng là người trực tiếp chỉ đạo, tổ chức lập, thẩm định, trình phê duyệt và chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – Công ty Gang thép Thái Nguyên, chịu trách nhiệm toàn diện về hiệu quả dự án theo đúng chủ trương phê duyệt và chỉ đạo của Thủ tướng.

Ông Mừng cũng là người có thẩm quyền quyết định dừng Hợp đồng EPC số 01, đề xuất điều chỉnh chi phí (dự toán) phần xây dựng (phần C), điều chỉnh hợp đồng EPC số 01, lựa chọn thầu phụ, TISCO tham gia ký hợp đồng, trực tiếp quản lý chi phí phần C của hợp đồng EPC số 01.

Mặc dù ông nhận thức rõ hợp đồng EPC số 01 là hợp đồng trọn gói, không được điều chỉnh giá, không thuộc trường hợp điều chỉnh theo Thông tư 09/2008/TT-BXD, việc điều chỉnh hợp đồng là vi phạm pháp luật, tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) vi phạm quy định của hợp đồng EPC số 01 nhưng lại đề nghị kéo dài thời gian và tăng giá hợp đồng này thêm 138.377.971 USD không có cơ sở.

Tuy nhiên, với chức trách, nhiệm vụ là Tổng giám Đốc TISCO – chủ đầu tư dự án, Trần Trọng Mừng không quyết định dừng hợp đồng này để báo cáo cấp có thẩm quyền hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà còn trực tiếp chỉ đạo tổ chức đàm phán với MCC để tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC 01, TISCO tổ chức thực hiện và chịu mọi rủi ro.

Ông ta chỉ đạo các bộ phận phòng, ban có liên quan tại TISCO soạn thảo, ký các văn bản báo cáo đề nghị Công ty Thép Việt Nam (VNS), Bộ Công thương báo cáo Thủ tướng cho điều chỉnh cho phí (dự toán) phần C, điều chỉnh hợp đồng EPC số 01; đề nghị VINAINCON (không có năng lực) để TISCO, MCC ký hợp đồng thầu phụ giao cho VINAINCON thực hiện phần C của hợp đồng này, TISCO trực tiếp quản lý chi phí phần C.

Cơ quan CSĐT xác định đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án; không ràng buộc trách nghiệm của nhà thầu phụ về tiến độ, giá trị hợp đồng (chi phí phần C theo hợp đồng EPC trị giá 42.929.901 USD, tương đương hơn 764 tỷ đồng. Tổng số tiền TISCO chi cho phần C là hơn 877 tỷ đồng, tăng hơn 112 tỷ đồng so với hợp đồng EPC nhưng toàn bộ các hạng mục của phần C vẫn dở dang chưa hoàn thành).

Hành vi trên khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí hơn 830 tỷ đồng (là khoản tiền lãi vay hàng tháng thực tế TISCO trả cho các ngân hàng) trên tổng số vốn vay đầu tư và dự án là 3.088 tỷ đồng, kể từ khi dự án chậm tiến độ tháng 6/2011 đến 31/3/2019.

Tại kết luận điều tra, Cơ quan CSĐT xác định hành vi của Trần Trọng Mừng là trái quy định tại Điều 75 Luật Xây dựng năm 2003; Điều 4, Điều 49 Luật Đấu thầu năm 2005; Điều 21,22,23 Nghị định số 99/2007/NĐ-CP ngày 13/6/2007 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình; Mục 1, phần I Thông tư số 06/2007/TT-BXD ngày 25/7/2007 của Bộ Xây dựng.