Sau vụ cưỡng chế sáng 26/10, mâu thuẫn quyền lợi giữa các bên càng lên cao. Qua tìm hiểu vụ việc, phóng viên đã phát hiện ra nhiều chuyện lạ lùng

Dự án xây dựng lại nhà D2 với diện tích mặt bằng rộng rãi trên đường Giảng Võ đang được phá dỡ. Ảnh: V.Nguyễn

Nghi ngờ chủ đầu tư

Đến ngày 13/11, khu tập thể D2 Giảng Võ (phường Giảng Võ, Ba Đình) vẫn đang được phá dỡ, giải phóng mặt bằng để phục vụ dự án xây mới mà UBND TP Hà Nội giao cho liên danh Gia Bảo và Sông Đà Thăng Long từ tháng 6/2010. Những lùm xùm ở dự án này xoay quanh câu chuyện của một số gia đình có nguyện vọng chính đáng là bán lại căn hộ cho chủ đầu tư, thay vì di dời tái định cư. Cơ sở để 4 hộ còn lại (đã bị cưỡng chế) muốn bán nhà là ở quy định “Trường hợp chủ sở hữu căn hộ không có nhu cầu tái định cư tại chỗ sau khi dự án hoàn thành thì được phép bán căn hộ của mình cho chủ đầu tư theo giá thỏa thuận trước khi thực hiện việc phá dỡ chung cư” – được ghi trong của Nghị quyết 34/2007 của Chính phủ và Quy chế về cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, hư hỏng của Hà Nội.

Xin lưu ý, gọi là xây lại chung cư, nhưng đây thực chất là dự án thương mại của liên danh Gia Bảo – Sông Đà Thăng Long, được Sở Xây dựng Hà Nội cấp phép xây tới 21 tầng vào tháng 11/2011. Trong trường hợp này, nhà nước sẽ đứng giữa làm “trọng tài”, giám sát chủ đầu tư (đại diện là Công ty Gia Bảo) và người dân trong quá trình triển khai dự án. Nhưng thật lạ lùng, đến tháng 4/2010, đơn vị này mới được UBND TP Hà Nội giao dự án thì từ tháng 1/2010, Công ty Gia Bảo đã “vận động” 76/96 hộ dân tự ý di dời để lấy mặt bằng. Sai phạm này được nêu rõ trong thông báo ra ngày 18/2/2011 của Văn phòng UBND TP Hà Nội.

Ông Hoàng Lê Trường (chủ căn hộ 423, D2) bức xúc cho biết: “Sau khi có quyết định chấp thuận đầu tư thì chủ đầu tư phải lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để người dân bàn thảo. Sau khi thống nhất và phương án được duyệt thì UBND cấp có thẩm quyền mới ra quyết định thu hồi đất. Trong trường hợp nhà D2 của chúng tôi, UBND TP Hà Nội ra quyết định thu hồi luôn rồi mới ra phương án di dời, tạm cư và tái định cư”.

Ông Hoàng Lê Trường và các hộ Hoàng Lan (phòng 405) và Nguyễn Thế Lư (phòng 408) cùng khẳng định, do gia đình không có nhu cầu tái định cư nên muốn bán lại cho chủ đầu tư, tuy nhiên, Công ty Gia Bảo đưa ra lý do không có tiền nên không mua lại. Bà Hoàng Lan cho biết: “Không có bất cứ một biên bản nào về sự thỏa thuận giá giữa Gia Bảo và người dân. Nhưng chủ đầu tư lại báo cáo chính quyền là người dân không hợp tác, đòi giá tới 110 triệu đồng/m2 so với giá thị trường khoảng 70 triệu để thúc đẩy việc cưỡng chế các chủ hộ, thực tế chẳng ai đòi đến mức giá đó”.

Cưỡng chế mà không biết nhà của ai?

Ông Nguyễn Thế Lư (P.408, D2 Giảng Võ): “Từ ngày bị cưỡng chế, cuộc sống chúng tôi đảo lộn, con cái chạy loạn cả lên, phải ăn cơm hàng, ngủ nhà nghỉ, không biết đồ đạc ở đâu vì đi làm về thì đã thấy phá xong xuôi”. Bà Hoàng Lan (P.405, D2 Giảng Võ): “Chúng tôi không có nhu cầu tái định cư trở lại sau khi xây dựng xong nhà D2 và đang chờ chủ đầu tư có tiền để bán căn hộ cho họ, nhưng ngày 26/10, họ đã tự ý vào cắt khóa, mang tài sản của chúng tôi đi khi chúng tôi không có nhà”. Ông Hoàng Lê Trường (P.423, D2 Giảng Võ): “Sau khi bị cưỡng chế, người dân vô cùng khó khăn nhưng chính quyền không có thông tin về thủ tục giải quyết. Chúng tôi đã có đơn gửi quận, phường những chưa thấy phản hồi”.

Qua tìm hiểu thực tế và từ hồ sơ vụ việc, chúng tôi đã phát hiện ra một chuyện kỳ cục hiếm thấy trong quyết định cưỡng chế của UBND quận Ba Đình đối với căn hộ 418 nhà D2 Giảng Võ. Quyết định số 3965 (14/12/2011) của quận này ghi: “Áp dụng biện pháp cưỡng chế để di dời hộ gia đình ông Nguyễn Xuân Mẫn và bà Bùi Thị Bảo Hiền ở phòng 418 nhà tập thể cũ D2 vì không chấp hành bàn giao căn hộ nêu trên cho liên danh Gia Bảo – Sông Đà Thăng Long…”. Đến ngày 2/10/2012, UBND quận Ba Đình lại ra thông báo về việc áp dụng biện pháp cưỡng chế, di chuyển gia đình ông Mẫn, bà Bảo Hiền sang nơi tạm cư tại căn hộ số 701 nhà B9 khu Sài Đồng (quận Long Biên). Ngày 26/10, việc cưỡng chế được thực thi.

Nhưng sự thực là, ông Nguyễn Xuân Mẫn là một cán bộ lão thành cách mạng đã mất từ năm 2007. Bà Bùi Thị Bảo Hiền thì tuổi cao sức yếu đang ở với con cháu tại khu đô thị The Manor, đã không còn liên quan gì đến việc sở hữu căn hộ 418. Ngay từ năm 2001, gia đình ông Trần Văn Đình, bà Cao Thị Đức Phúc đã mua toàn bộ căn hộ 418 nhà D2, các thủ tục sang tên đã được Sở Địa chính nhà đất Hà Nội khi đó chứng thực ngày 14/6/2001. Thậm chí, ông Nguyễn Xuân Phong (con trai ông Mẫn) khi biết người bố đã khuất và người mẹ mang trọng bệnh của mình bị chính quyền ra quyết định cưỡng chế đã bức xúc đến UBND phường Giảng Võ để hỏi thì chỉ nhận được lời xin lỗi.

Trong khi đó, chủ nhân hiện tại thực sự căn hộ 418 là ông Trần Văn Đình (cán bộ công tác tại Ban Cơ yếu Chính phủ) và bà Cao Thị Đức Phúc (cựu giảng viên Học viện Kỹ thuật Mật mã, thuộc Ban Cơ yếu) nhiều lần gửi đơn phản ánh với Ban quản lý dự án và UBND quận Ba Đình để khẳng định mình mới là chủ căn hộ 418 thì chỉ nhận được câu trả lời giống nhau là “không có tên ông Trần Văn Đình trong danh sách chủ sở hữu căn hộ, nên không có cơ sở để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư” (!!?).

Trong lá đơn gửi Báo GĐ&XH, bà Cao Thị Đức Phúc cho biết, sáng 26/10/2010, UBND quận Ba Đình cùng UBND phường Giảng Võ đã tiến hành cưỡng chế giải tỏa tòa nhà, trong đó có căn hộ 418 của gia đình bà. Cũng theo lá đơn này, 9h26 sáng cùng ngày, chồng bà Phúc, ông Trần Văn Đình, 59 tuổi với 35 năm công tác trong ngành cơ yếu, đã đột ngột tử vong tại phòng làm việc. Chủ nhiệm quân y của Ban Cơ yếu viết trong giấy chuyển đến Bệnh viện 354: Nhồi máu cơ tim cấp. Giấy báo tử của Bệnh viện 354 ghi: Tử vong trước khi đến viện.