Nhà trọ cho thuê và được mua bán bằng "giấy tay"

Hiện nay, một số hộ dân xây dựng dãy nhà trọ cho công nhân (làm tại các công ty, xí nghiệp trên địa bàn phường) thuê ở, đặc biệt có trường hợp xây dựng trên đất nông nghiệp. Sau đó, các chủ nhà trọ đã bán các phòng trọ cho công nhân bằng "giấy tay". Việc công nhân mua phòng trọ như thế này sẽ chịu thiệt hại về quyền lợi, như: không được đứng tên quyền sử dụng đất (QSDĐ), không được cấp số nhà, không được đăng ký thường trú, đứng tên đồng hồ điện, đồng hồ nước.

Ngoài ra, không ít hộ dân lợi dụng chính sách chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa của tỉnh, thành phố và phường, đã lên bờ bao, san lấp mặt bằng, tự ý phân lô đăng bán trên các trang mạng xã hội mà chưa thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất lúa sang đất ở, chưa tách thửa đất theo quy định.

Theo UBND phường Mỹ Thới, hành vi này của các hộ dân là chưa đúng quy định pháp luật về đất đai. Vì vậy, chính quyền địa phương đề nghị: khi người dân có nhu cầu chuyển nhượng các khu đất dạng này hết sức thận trọng, nắm bắt các thông tin về khu đất mình cần chuyển nhượng; tham gia mua bán phải đảm bảo theo quy định pháp luật (hồ sơ mua bán hợp pháp) để tránh bị thiệt hại quyền lợi về sau. Bên cạnh đó, UBND phường sẽ phối hợp chặt chẽ các ngành chuyên môn của thành phố, khi phát hiện các hành vi vi phạm như trên sẽ xử lý nghiêm theo quy định pháp luật về đất đai, xây dựng và trật tự đô thị.

Điển hình, vừa qua trên địa bàn phường đã xảy ra trường hợp: theo người dân phản ánh, có một hộ dân mua nhà ở khu vực tổ 2, khóm Long Hưng 1 để sinh sống, đôi bên chỉ làm “giấy tay” với nhau, thỏa thuận 320 triệu đồng, diện tích 42m². Bên bán viện lý do rằng “giấy đất là nguyên thửa không thể tách được”, vì vậy người mua không thể làm sổ tạm trú hay chuyển hộ khẩu gia đình về nơi ở mới này được. Khi được xem giấy tờ đất, mới biết đây là loại đất ruộng, được sử dụng vào việc xây dựng nhà máy gạch và cất nhà tạm cho công nhân ở, sau đó cất sửa lại cho người dân thuê trọ tháng, có hộ sau khi trọ thời gian rồi mua luôn (nhưng chỉ làm giấy tay).

Sau khi nhận được phản ánh, cán bộ địa chính địa chính phường đã trích lục hồ sơ, có tới 3-4 chủ của khu đất này (do họ mua bán qua lại từ chủ này sang chủ khác). Do đó, phường đang phối hợp Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh TP. Long Xuyên, Phòng Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ trích lục hồ sơ xác định người đứng tên giấy chứng nhận QSDĐ thời điểm hiện tại để mời làm việc đối với vấn đề phản ánh trên.

“Người dân phải biết rằng việc mua bán như trên là không hợp pháp, không đúng quy định thì bản thân mình bị thiệt thòi trước nhất. Đừng ham rẻ mà mua bất chấp, mua không cần biết có giấy tờ hay không, hay là nằm trong quy hoạch, để rồi sau đó không thực hiện được quyền lợi, cụ thể như trường hợp ở khóm Long Hưng 1. Về phía địa phương sẽ tăng cường công tác quản lý, tránh để xảy ra trường hợp sai phạm tương tự” - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Mỹ Thới Lý Thùy Giang chia sẻ.

Theo luật sư Trần Ngọc Phước (Phó Trưởng đoàn Luật sư An Giang, hợp đồng mua bán nhà ở và hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ là hợp đồng có điều kiện vì nhà, đất là tài sản đặc biệt. Việc thỏa thuận, xác lập và thực hiện hợp đồng này phải thỏa mãn những điều kiện pháp luật quy định như: chủ thể xác lập hợp đồng; nội dung hợp đồng không trái pháp luật và đạo đức xã hội; ý chí của các bên xác lập hợp đồng không bị lừa dối, đe dọa; hợp đồng phải được lập bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực, hợp đồng phải đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền để xác lập thủ tục sang tên, tách bộ.

Đặc biệt, đối với việc chuyển nhượng QSDĐ mà chỉ chuyển nhượng một phần diện tích đất thì các bên cần phải lưu ý thêm các điều kiện khác, như: hạn mức tối thiểu về diện tích đất chuyển nhượng; tùy theo mục đích sử dụng đất, vị trí đất ở huyện, thị xã, thành phố từng thời điểm UBND tỉnh sẽ quy định khác nhau đối với điều kiện về: hạn mức diện tích đất chuyển nhượng, chiều ngang đất tiếp giáp đường, từng loại đường cũng sẽ khác nhau…

“Nhu cầu về nhà ở là nhu cầu chính đáng của người dân. Nhà nước bảo vệ quyền về tài sản cho mọi công dân, nhà nước luôn luôn đảm bảo quyền về nhà ở cho mọi công dân nhưng phải trên cơ sở pháp luật. Tuy nhiên, người dân nên cẩn trọng và không nên xác lập hợp đồng mua bán nhà, chuyển nhượng đất bằng giấy tay, nhất là đối với việc mua nhà, xây nhà, chuyển nhượng đất nông nghiệp, chuyển nhượng QSDĐ nhưng lại xác lập quyền của mình trong giấy chứng nhận QSDĐ chung với nhiều người khác… Trường hợp mua nhà, xây nhà trên đất quy hoạch, đất nông nghiệp, ngoài việc bị xử lý vi phạm hành chính còn bị cưỡng chế tháo dỡ nhà trả lại nguyên trạng đất như ban đầu” - luật sư Trần Ngọc Phước nhấn mạnh.