Theo tờ trình của Bộ TN-MT báo cáo tại phiên họp, dự luật Đất đai sửa đổi lần này có chương riêng quy định về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với nhiều nội dung mới, như: nhà nước chủ động thu hồi đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã công bố; tổ chức việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để tạo quỹ đất “sạch”, sau đó nhà nước giao đất, cho thuê đất để sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng hoặc đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Các trường hợp sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thì nhà đầu tư được nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất để có mặt bằng thực hiện dự án nhưng sẽ phải sử dụng đất theo quy hoạch đã được công bố.

Thứ trưởng Bộ TN-MT Nguyễn Mạnh Hiển cho hay: “Sẽ bỏ cơ chế giao đất theo dự án, hạn chế giao đất không thu tiền sử dụng đất, các đơn vị sự nghiệp sẽ chuyển sang thuê đất, tăng cường đấu giá đất để tránh xin cho và tham nhũng”.

Cũng liên quan đến quy định thu hồi đất, ở góc nhìn khác, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Phúc đề nghị làm rõ hơn quyền của người sử dụng đất trong luật sửa đổi lần này, bởi theo ông Phúc, “dự luật sửa đổi quy định quá nhiều trường hợp thu hồi đất, so với hiến pháp hiện hành và các quy định hiện hành thì rõ ràng các trường hợp để thu hồi đất đang được mở rộng hơn, đồng nghĩa với việc quyền của người sử dụng đất bị thu hẹp”.

Cùng quan điểm, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia Vũ Viết Ngoạn nói việc thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng lâu nay phát sinh nhiều khiếu kiện, ngoài lý do giá đất, còn có nguyên nhân từ giải quyết công ăn việc làm cho người mất đất không thỏa đáng. Vì vậy, “cần quy định rõ trong luật khi nông dân bị nhà nước trưng mua đất, ngoài số tiền đền bù, nhà nước phải có trách nhiệm lo cho công ăn việc làm của nông dân, hoặc là bố trí đất nông nghiệp ở chỗ khác để đảm bảo ổn định cuộc sống cho nông dân”.

Ngoài nội dung về thu hồi đất, việc tăng thời hạn sử dụng đất nông nghiệp lên 50 năm so với 20 năm của quy định hiện hành cũng nhận được tán thành của nhiều ĐB dự họp.

Sau cuộc họp này, Ủy ban Kinh tế sẽ hoàn chỉnh báo cáo thẩm tra để trình tại phiên họp TVQH dự kiến diễn ra từ ngày 12.9 tới.