Theo báo cáo gần đây của Bộ gửi Thủ tướng Chính phủ về phân tích báo cáo tài chính của các công ty FDI, trong tổng số 25.054 doanh nghiệp FDI tại Việt Nam tính đến cuối năm 2019, 22.603 đã báo cáo số liệu đầy đủ để phân tích.

Thống kê cho thấy, các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có tổng doanh thu năm 2019 là 7,1 triệu tỷ đồng, cao hơn năm trước 720 tỷ đồng, với tổng lợi nhuận trước thuế là 387 nghìn tỷ đồng.

Năm 2019, 9.494 doanh nghiệp, tương đương 45%, báo cáo lợi nhuận với tổng trị giá khoảng 518,5 nghìn tỷ đồng, tăng 18% so với năm trước.

Các điểm đến hàng đầu của FDI là TP HCM, Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bình Dương và Đồng Nai.

Nhóm các công ty FDI từ châu Âu có mức sinh lời cao nhất trong khi các công ty đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Đài Loan và Quần đảo Virgin thuộc Anh có mức sinh lời hợp lý.

Trong khi đó, Hong Kong và Trung Quốc, nằm trong top 10 nhà đầu tư FDI lớn nhất vào Việt Nam, có mức sinh lời thấp.

Theo Bộ Tài chính, Samsung Electronics Việt Nam (SEV Bắc Ninh) và Samsung Electronics Thái Nguyên (SEV Thái Nguyên) là hai doanh nghiệp lớn nhất trong số 967 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực điện tử hoạt động hiệu quả tại Việt Nam.

SEV Bắc Ninh và SEV Thái Nguyên chiếm 48% tổng doanh thu của các doanh nghiệp FDI trong ngành điện tử. Họ báo cáo tổng lợi nhuận trước thuế là 85,918 nghìn tỷ đồng.

Ở chiều ngược lại, 12.455 doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), chiếm 55%, báo cáo khoản lỗ trị giá 134,445 nghìn tỷ đồng trong năm 2019.

Vấn đề là doanh thu của các doanh nghiệp FDI làm ăn thua lỗ năm 2019 tăng 12,7% so với năm trước, đạt 846,8 nghìn tỷ đồng.

Công ty thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh do Đài Loan đầu tư, với tài sản ước tính là 286,8 nghìn tỷ đồng, đã báo cáo khoản lỗ tổng hợp trị giá khoảng 25,38 nghìn tỷ đồng trong năm 2019.

Năm 2019, Formosa Hà Tĩnh đạt doanh thu 72 nghìn tỷ đồng, lỗ hơn 11,5 nghìn tỷ đồng, gấp hơn 4 lần so với năm 2018. Công ty nộp ngân sách Nhà nước năm 2019 khiêm tốn 51,6 tỷ đồng.

Các ngành có doanh nghiệp FDI báo cáo lỗ ngày càng tăng là sản xuất gang thép, dầu khí, hóa dầu, viễn thông và phần mềm.

Đáng chú ý, báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy 14.822 doanh nghiệp FDI đã báo cáo tổng số lỗ trong nhiều năm với tổng số lỗ trị giá khoảng 550,7 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh những tác động tích cực do FDI mang lại, Bộ cho rằng vẫn còn tồn tại những hạn chế.

Bộ cho rằng dòng vốn FDI chủ yếu tập trung vào các tỉnh Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng trong khi các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây Nguyên không hấp dẫn nhiều vốn FDI, điều này cho thấy các chính sách khuyến khích dòng vốn đầu tư vào các vùng khó khăn của Chính phủ chưa phát huy hiệu quả như mong đợi.

Ngoài ra, hiệu quả sử dụng vốn của các doanh nghiệp FDI còn thấp. Đóng góp của các doanh nghiệp FDI vào ngân sách Nhà nước chưa tương xứng với các ưu đãi mà họ được hưởng, phần lớn các doanh nghiệp FDI báo cáo lỗ trong nhiều năm liên tục.

Tình trạng chuyển giá cũng xảy ra ở một số doanh nghiệp báo lỗ nhiều năm nhưng vẫn không ngừng mở rộng sản xuất kinh doanh với doanh thu ngày càng tăng.

Để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao, Bộ Tài chính đề xuất cần sửa đổi các chính sách khuyến khích dựa trên quy mô và địa điểm đầu tư.

Cũng cần hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế phối hợp giữa chính quyền địa phương và trung ương trong việc cấp phép và quản lý các dự án FDI.

Bộ cho biết cũng nên tăng cường thanh tra chống chuyển giá.

Thông tin cập nhật mới nhất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy Việt Nam đã thu hút được 28,5 tỷ USD vốn FDI từ ngày 1/1 đến ngày 20/12, giảm 25% so với năm 2019.