Một khu đất công trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (Q.3, TPHCM) hiện đang được Cty tư nhân khai thác kinh doanh. Ảnh: Đ.A

Bởi lẽ, các tổ chức sử dụng đất công ở TPHCM đã lợi dụng kẽ hở của luật, tha hồ “cho thuê lại” đất công...

Nhà nhà “cho thuê lại” đất công

Trường Trung học Nông nghiệp (THNN) TP được UBND TPHCM cấp 316.540m2 đất tại P.Tân Phú, Q.9, từ năm 1977, với mục đích xây dựng trường học. Thế nhưng năm 1996, Trường THNN TP đã... “xẻ thịt” đất cho hàng loạt đơn vị khác thuê như: Cty TNHH Tứ Cường thuê lại 12.000m2 (Cty Tứ Cường cho một số đơn vị khác thuê lại như: DN may Liên Phương thuê làm nhà xưởng (3.230m2), Cty Dũng Kiệt thuê làm nhà kho (1.800m2); DN tư nhân muối Mỹ Hằng thuê lại 600m2; cơ sở sản xuất Tôn Văn thuê (144m2); Cty TNHH xây dựng – giao thông BMT thuê 6.000m2 v.v... Việc cho thuê lại đất công, sử dụng không đúng mục đích đất công do Nhà nước giao như nêu trên đã khiến Trường THNN TP trở thành trường hợp điển hình của hiện tượng “cho thuê lại” đất công, gây lãng phí tài nguyên v.v...

Tệ hại hơn, Cty CP xây lắp thủy sản II được UBND TP giao quản lý 22.500m2 đất để làm nhà xưởng. Tuy nhiên, Cty này lại cho Cty may mặc và chế biến nông sản Ngọc Thảo thuê lại một phần tài sản nhà xưởng. Sau khi thuê, Cty Ngọc Thảo đã thế chấp nhà xưởng Cty CP xây lắp thủy sản II tại Ngân hàng TMCP Nam Đô để vay tiền. Hay tại Cty CP thiết bị phụ tùng Sài Gòn (thuộc P.Linh Trung, Q.Thủ Đức), được Nhà nước giao gần 31.000m2 đất, Cty đã chia năm xẻ bảy khu đất cho 5 đơn vị khác thuê lại, số diện tích còn lại, Cty bỏ hoang, không đăng ký kê khai, không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước... Với Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp – dịch vụ Phước Long được giao 700m2 để sản xuất – kinh doanh, HTX lại cải tạo thành... nhà ở và cho các xã viên thuê lại để ở v.v...

Không thể xử lý

Theo ông Đào Anh Kiệt – GĐ Sở TNMT TP: “Có rất nhiều tổ chức cho thuê lại đất; nhưng lại thể hiện dưới hình thức là cho thuê tài sản (nhà xưởng, kho bãi...) gắn liền với đất hoặc liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân khác để thu lợi nhuận, gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.

Trong khi đó, việc xử lý đối với các trường hợp này lại chưa được quy định một cách cụ thể, rõ ràng trong Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành”. Báo cáo mới đây của UBND TPHCM đã thể hiện: Trong tổng số 6.358 khu đất được Nhà nước giao cho các tổ chức kinh tế quản lý ở TPHCM, với diện tích 13.191,6ha, cơ quan chức năng đã phát hiện có tới 1.628 khu đất có vi phạm, với tổng diện tích 3.765,9ha. Hàng loạt khu đất đã bị thu hồi giao về cho Trung tâm phát triển quỹ đất quản lý.

Một chuyên viên nhà đất TPHCM còn tiết lộ: Có rất nhiều cách mà người ta lợi dụng kẽ hở để lách luật, nhằm trục lợi. Một số Cty (đã cổ phần hóa) cho thuê lại nhà đất; trong đó, đơn vị thuê lại sử dụng đất đúng mục đích được giao, cho thuê và tổ chức cho thuê lại đều hạch toán số tiền thu được từ việc cho thuê vào kết quả sản xuất – kinh doanh và nộp thuế đầy đủ. Một số tổ chức cho thuê lại có chức năng cho thuê nhà xưởng, kho bãi... Những lý do trên gây nhiều khó khăn cho cơ quan chức năng kiểm tra, thấy rất rõ việc sử dụng, cho thuê lại đất công qua nhiều tầng nấc nhằm trục lợi, Nhà nước không cách gì xử lý được các tổ chức cho thuê lại đất...

Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Hữu Tín – Phó Chủ tịch UBND TPHCM – đã có kiến nghị gửi các bộ, ngành trung ương: Kiến nghị trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai sắp tới, cần quy định rõ ràng về hình thức xử lý đối với những trường hợp cho thuê lại đất trái pháp luật, nhưng lại thể hiện dưới hình thức là chỉ cho thuê tài sản (nhà xưởng, kho bãi...) gắn liền với đất hoặc liên doanh, liên kết với các tổ chức, cá nhân khác.