(NoithatXHome.vn) Làng nghề chiếu Hới là một trong số những niềm tự hào của tỉnh Thái Bình, với thương hiệu chiếu dệt nổi tiếng khắp đồng bằng Bắc Bộ.

Hiện nay, dù phải cạnh tranh với nhiều loại chiếu nhưng chiếu làng Hới vẫn là sản phẩm chất lượng, được nhiều người yêu thích sử dụng.

Cùng Portfolio khám phá làng nghề chiếu Hới – cái nôi của nghề dệt chiếu truyền thống Việt Nam nhé!

1. Vài nét về lịch sử làng nghề chiếu Hới

Làng nghề chiếu Hới nay thuộc xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, là một trong những làng nghề truyền thống có từ lâu đời của tỉnh nông nghiệp Bắc Bộ này.

Sản phẩm chiếu làng Hới phơi trước đền thờ Trạng chiếu

Chưa có ai biết nghề chiếu xuất hiện ở làng chiếu Hới từ bao giờ, cũng như Tổ nghề thật sự là ai. Theo truyền thuyết, vào thời Tiền Lê – Lý (thế kỷ X – XI), làng đã bắt đầu dệt chiếu, rồi phát triển mạnh vào thời Hậu Lê (thế kỷ XV).

Nghề dệt chiếu Hới thịnh đạt lúc bấy giờ là nhờ công lao của Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ (1457 – ?) – Ông người làng Hải Triều, huyện Ngự Thiêm, phủ Tân Hưng. 

Ông thi đỗ Trạng nguyên khoa thi Tân Sửu, niên hiệu Hồng Đức năm thứ 12 (1481) làm quan tới chức Thượng thư.

Trong một lần đi sứ sang Trung Quốc, ông đã tìm hiểu và học được bí quyết dệt chiếu của người Quảng Tây. Khi về, ông đã phổ biến kỹ thuật mới và cải tiến khung dệt.  Nhờ vậy, chiếu Hới đẹp hơn và nổi tiếng từ đó.

Dân làng tôn ông là ông Tổ nghề dệt chiếu, gọi ông là “Trạng Chiếu” và lập đền thờ sau khi ông mất; đền thờ Phạm Trạng Nguyên.

• Làng nghề đan lát Bao La – tinh hoa văn hóa của Thừa Thiên Huế
• Trải nghiệm cực kỳ thú vị tại làng nghề sơn mài Hạ Thái 
• Nét đẹp văn hóa làng cổ tơ tằm Vọng Nguyệt thu hút khách

Sách Danh nhân Thái Bình viết: Nghiên cứu về sự phát triển của kỹ thuật dệt chiếu ở Hải Triều (tức Tân Lễ – Hưng Hà ngày nay), thấy có 2 giai đoạn: giai đoạn 1, bàn dệt đứng, không có ngựa đỡ sợi.

Từ giai đoạn 2, chiếu dệt ra đẹp hơn, sợi đan đều hơn, và dĩ nhiên sản phẩm càng được ưa chuộng hơn.

2. Làng nghề chiếu Hới với sản phẩm chiếu đặc biệt 

Chiếu Hới có nhiều loại: chiếu cài hoa, chiếu đậu, chiếu trơn, chiếu cạp điều, chiếu đót, chiếu sợi xe… với nhiều kích cỡ khác nhau.

Chiếu Hới nổi tiếng nhất từ thời nhà Nguyễn, nhân dân quanh vùng có câu phương ngôn: “Ăn cơm hom, nằm giường hòm, đắp chiếu Hới”. Bởi chiếu Hới không chỉ đẹp, bền mà còn có thể dùng đắp thay chăn, cũng rất ấm. 

Nghệ nhân làng nghề chiếu Hới đang sản xuất chiếu cói

Làng Hới dệt chiếu nhưng chỉ trồng cây đay mà không trồng cói. Đó là nét đặc biệt của làng chiếu này, khác hẳn các làng và trung tâm nghề dệt chiếu khác ở miền Bắc nước ta – dệt chiếu gắn liền với trồng cói là nguyên liệu.

Kỹ thuật se sợi đay, cải tiến khung dệt, kỹ thuật chế biến cói và dệt các loại chiếu của thợ thủ công làng Hới vừa cao vừa độc đáo, được truyền qua nhiều thế hệ đã tạo ra những sản phẩm đặc sắc, có một không hai.

Tóm lại, sản phẩm chiếu dệt của làng nghề chiếu Hới là sản phẩm quen thuộc, không thể thiếu trên chiếc giường ngủ của người dân tỉnh Thái Bình nói chung, đồng bằng Bắc Bộ nói riêng.

Ngày nay, thương hiệu chiếu làng Hới vẫn giữ vững được thế mạnh của mình, đưa sản phẩm đi khắp cả nước và rất được ưa chuộng.

Trên đây là một vài thông tin về làng nghề chiếu Hới mà chuyên mục Văn hóa, thủ công mỹ nghệ truyền thống muốn gửi đến quý độc giả. Hy vọng thông qua bài viết sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về làng nghề truyền thống này. 

Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của gotrangtri.vn để học hỏi những kinh nghiệm thiết kế nhà đẹp nữa nhé!