(NoithatXHome.vn) Cách trung tâm Hà Nội không xa, có một ngôi làng hàng nghìn năm tuổi, tồn tại và phát triển cùng với nghề truyền thống khảm trai.

Qua bàn tay khéo léo của những nghệ nhân, những vật vỏ trai vỏ ốc vô tri vô giác kết hợp với gỗ tự nhiên trở nên tinh xảo, vừa hữu ích, vừa làm đẹp cho đời.

Hãy cùng Portfolio khám phá nét độc đáo tinh hoa nghề Việt qua làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ này nhé!

1. Lịch sử hàng nghìn năm tuổi của làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ

Làng Chuôn Ngọ thuộc xã Chuyên Mỹ, huyện Phú Xuyên, Hà Nội là một làng nghề truyền thống khảm trai có lịch sử phát triển lâu đời.

Theo truyền thuyết và thần phả đình làng Chuôn Ngọ thì nghề khảm trai có ở Chuyên Mỹ từ rất sớm, khoảng thế kỷ XI-XIII, do ông tổ nghề là Trương Công Thành, một tướng tài đời Lý gây dựng nên.

Cách đây khoảng hơn 100 năm, nghề khảm trai bắt đầu hưng thịnh, người dân Chuôn Ngọ thường gọi sản phẩm là “hàng lái” bán cho các lái buôn người Huế, Quảng Ngãi mang lên kinh thành xưa.

Giai đoạn chiến tranh, có lúc nghề tưởng như mai một, đến năm 1954, giải phóng miền bắc, xã khôi phục lại nghề khảm trai, sản xuất các sản phẩm khảm trai, sơn mài lên các sản phẩm gỗ dán xuất khẩu cho các nước Liên Xô, Ba Lan…

Đặc biệt 30 năm trở lại đây, do nhu cầu của thị trường, nghề khảm trai ở Chuôn Mỹ phát triển mạnh, cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo, hiếm nơi nào có được

2. Tinh hoa làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ 

Chất liệu khảm thông thường được lấy từ vỏ trai, ốc. Trước tiên, người thợ xẻ ốc theo ba đường gân nổi của xương ốc, lọc bỏ lớp ngoài và lớp trong, lấy lớp tinh khiết ở giữa, sau đó mài nhẵn và ép phẳng, rồi dùng bàn là nóng làm phẳng.

• Ghé thăm Đá voi Yang-tao (Đắk Lắk) nghe truyền thuyết về “hòn đá biết đi”
• Làng nghề gò, đúc đồng Đại Bái từ thủ công kim khí đến mỹ nghệ dân gian
• Khám phá nghệ thuật điêu khắc gỗ ở làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng

Các chi tiết sau khi cắt sẽ được ghép nổi tạm thời thành một bức tranh hoàn chỉnh trên gỗ.

Sau đó, người thợ lấy bút chì vẽ đường viền của các chi tiết đó lên mặt gỗ. Người thợ sẽ khắc lõm theo đường vẽ có sẵn sau khi bỏ vỏ trai ra. Phần khắc lõm sẽ được bôi keo rồi gắn các chi tiết vỏ trai sao cho phù hợp.

Các mặt hàng chính của Chuôn Ngọ là: tủ khảm, giường khảm… và những sản phẩm đơn giản như: bàn cờ tướng, tranh treo tường, đũa, khay đựng hoa quả,..

Nét nổi bật của tranh khảm trai Chuôn Ngọ là những mảnh trai không vỡ, luôn phẳng, được gắn xuống gỗ khít, đẹp.

Bàn tay khéo léo, óc sáng tạo phong phú của những người thợ khảm Chuôn Ngọ mang đậm sắc thái văn hóa của vùng đất chiêm trũng đồng bằng Bắc bộ đang trở thành điểm du lịch sinh thái làng nghề cuốn hút du khách trong và ngoài nước.

Hiện nay các nghệ nhân khảm trai ở Chuôn Ngọ đang từng bước nâng cao tay nghề sáng tạo nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ phục vụ khách du lịch, với những sản phẩm tranh phong cảnh non nước, chân dung, tinh xảo đầy kỹ thuật cao.

Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn, đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo trên gotrangtri.vn để tìm hiểu thêm về các làng nghề truyền thống văn hóa – thủ công, mỹ nghệ của Việt Nam, đồng thời cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích trong lĩnh vực thiết kế nội thất nhà phố bạn nhé!