Sáng 22/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến vào dự thảo Kế hoạch giám sát chi tiết và Đề cương báo cáo giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021”

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường – Phó trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát cho biết, đối tượng giám sát lần này là Chính phủ, các bộ, ngành, các cơ quan quản lý, sử dụng vốn nhà nước, tài sản nhà nước; TAND tối cao, Viện KSND tối cao; Kiểm toán Nhà nước; các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị, xã hội; Doanh nghiệp nhà nước; HĐND, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo. Ảnh: Quốc hội

Phạm vi giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong khu vực công (không giám sát công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hoạt động sản xuất, kinh doanh khu vực tư nhân và tiêu dùng của nhân dân) từ 1/1/2016 đến 31/12/2021 và thời kỳ trước, sau có liên quan.

Nêu ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ một lần nữa nhấn mạnh việc đại biểu Quốc hội lựa chọn giám sát chuyên đề này là rất trúng, người dân cũng kỳ vọng về kết quả, bên cạnh công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực đã và đang được thực hiện quyết liệt.

“Tiết kiệm, chống lãng phí là lĩnh vực rất lớn, quốc gia nào cũng chú ý, nhất là nước có nguồn lực còn hạn chế như chúng ta. Thu nhập bình quân đầu người còn thấp, tỉ lệ hộ nghèo còn cao, đời sống một bộ phận cán bộ còn khó khăn nên nếu tiết kiệm được đồng nào thì ích lợi cho quốc gia đồng đó. Điều kiện còn khó khăn mà không tiết kiệm thì có lỗi với dân. Nhiều khi thiệt hại do lãng phí lớn hơn hậu quả tham nhũng” – ông Vương Đình Huệ nói.

Đề nghị các đoàn giám sát nêu cao tinh thần trách nhiệm để báo cáo kết quả với cử tri và nhân dân, ông Vương Đình Huệ cho rằng tiết kiệm, chống lãng phí cùng với phòng, chống tham nhũng và tiêu cực là “hai mũi giáp công”, giải quyết được những tồn tại, huy động, phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực quốc gia cho phát triển nhanh và bền vững.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ

Phạm vi giám sát khoanh lại ở lĩnh vực công, tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội, 5 lĩnh vực như dự thảo gồm quản lý, sử dụng NSNN; vốn nhà nước khác; tài sản nhà nước; lao động, thời gian lao động và tài nguyên là rất rộng. Do đó, việc xác định trọng điểm là về nhân lực, vật lực hay tài lực thì cần tính toán.

Với nhân lực, hiện nay khối công chức của cả hệ thống chính trị tỷ lệ quỹ lương hàng năm không lớn, nhưng xác định biên chế sự nghiệp thế nào để tiết kiệm lại là một vấn đề khó, chưa thống nhất cao về nhận thức cũng như tổ chức thực hiện. Tuy vậy, thực tế không ít nơi “chỗ thừa vẫn để thừa mà chỗ thiếu vẫn đi xin”. Nhiều địa phương phát triển, xã hội hóa tốt có khi không cần nhiều biên chế sự nghiệp là điều tốt, song những đô thị khác cũng cần tăng cường xã hội hóa hơn nữa để dành biên chế cho nơi khó khăn. Tại sao cũng mặt bằng như nhau mà có địa phương dành được nhiều ngân sách cho chi đầu tư phát triển, có địa phương lại chi thường xuyên lớn hơn.

Hay về vật lực, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần lựa chọn trọng tâm, trọng điểm như giám sát phải chỉ rõ cả nước có bao nhiêu diện tích đất đã giao mà chưa thu tiền sử dụng đất, hay sử dụng không đúng mục đích. Việc quản lý sử dụng đất nông lâm trường cũng cần công bố rõ chứ không “đánh trống bỏ dùi” vì thực tế đã từng giám sát, tái giám sát. Đất nông nghiệp có tổng diện tích hoang hóa, chưa sử dụng là bao nhiêu để có giải pháp khai thác quản lý sử dụng vì “không ít đâu” trong khi “tấc đất tấc vàng”.

Nội dung giám sát cũng nên tập trung vào đầu tư công, sử dụng ngân sách vì chi họp hành, lễ tân, đi nước ngoài vẫn còn lãng phí, công trình dự án dở dang kéo dài. Lần này phải trả lời được bao nhiêu “dự án treo” nằm ở đâu, địa chỉ của ai và thực hiện quy định pháp luật thế nào, phải yêu cầu địa phương báo cáo kỹ rồi kiểm tra chéo.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, nói thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nghe đơn giản nhưng đi sâu vào lại toàn đại sự. Giám sát cần trả lời thẳng vào những câu hỏi như thế, rõ địa chỉ, trách nhiệm để không né tránh. Tham nhũng mấy triệu là có chuyện, là hình sự rồi, giờ thất thoát lãng phí thế thì thế nào? Do đó giám sát phải đến nơi, đến chốn, làm cho có hiệu lực. Tất nhiên quá trình thực hiện cần cầu thị, khiêm tốn cũng như phát hiện ra những vướng mắc để kiến nghị tháo gỡ cho địa phương, đơn vị.